Ortaklığın Giderilmesi Davası
Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şüyu) Davası
Ortaklığın giderilmesi davası açmak istenilen taşınmazın üzerindeki mülkiyet hakkı birden fazla kişiye ait olabilir. Buna birlikte mülkiyet denmektedir. Birlikte mülkiyet, paylı mülkiyet ve elbirliği mülkiyeti olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Birlikte mülkiyette bulunan taşınmazların adil ve hukuki bir şekilde paylaştırılması amacıyla açılan ortaklığın giderilmesi davasında (izale-i şüyu davaları) uzmanlaşmış bir kadro olarak İstanbul’da hizmet vermekteyiz.
Birlikte mülkiyetin sona ermesi, maliklerden biri veya birkaçı yahut tamamı için söz konusu olabilir. Paylaşmayı isteme hakkı, paydaşların hepsine karşı yöneltilmesi gerekli ve yenilik doğuran bir haktır. Bu hakkın kullanılması paylı mülkiyeti kendiliğinden sona erdirmez. Böyle bir durumda diğer paydaşlar, paylaşma konusunda bir anlaşma yapma borcu altına girerler. Ancak paydaşların, paylaşmanın biçiminde anlaşma sağlayamamaları veya bu yönde bir anlaşma sağlamış olmalarına rağmen borçlarını ifa etmekten kaçınmaları mümkündür. Bu sebepledir ki paylaşmayı isteme hakkı, hemen her defasında İstanbul ortaklığın giderilmesi davaları yoluyla ileri sürülür. Burada açıklanan hususların, büyük oranda, elbirliği mülkiyeti bakımından da geçerli olduğu söylenebilir.
Paylaşmayı isteme hakkının ileri sürüldüğü davalar, ortaklığın giderilmesi (izale-i şüyu, şüyuun giderilmesi) davası olarak adlandırılırlar. İstanbul ortaklığın giderilmesi davasında hâkim, malın aynen bölünerek paylaştırılmasına, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi hâlinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanmasına, bölme istemi durum ve koşullara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünmesine olanak yoksa, açık artırmayla satışına karar verir. Birlikte mülkiyet konusu eşyanın paylaştırılması, diğer yöntemlere ilişkin koşulların sağlanmasının zorluğu sebebiyle, pek çok durumda açık artırmayla satış biçiminde gerçekleşir.
İstanbul ortaklığın giderilmesi davaları, birlikte mülkiyeti sonlandırarak bireysel mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı ve taraflar için benzer sonuçlar meydana getiren davalardır. Nitekim ortaklığın giderilmesi davalarında kaybeden ve kazanan taraf yoktur. Bunun bir sonucu olarak da davalı ve davacı taraflar eşit haklara sahiptirler.
İstanbul ortaklığın giderilmesi dava avukatının hazırladığı dava dilekçesiyle davacılar, paylı malın mümkün olduğu takdirde aynen paylaşılması, aksi halde satış suretiyle paylaşılması şeklinde terditli olarak talepte bulunabilirler. Yahut yalnızca aynen paylaşma veya yalnızca satış suretiyle ortaklığın giderilmesini isteyebilirler. Fakat TMK’nın amacı ve md. 699’un yazılma biçimi göz önüne alındığında aynen paylaşma talebinin mahiyeti ne olursa olsun mahkemece malın aynen paylaşılmasının mümkün olup olmadığı araştırılmalıdır. Aynen paylaşma yapmanın mümkün olduğu durumda, davacının bu yönde bir talebi olmadığından bahisle satışa karar verilmesi doğru değildir.
İstanbul ortaklığın giderilmesi davalarında verilen hüküm, dava tarafları için benzer sonuçlar doğurduğundan kazanan ya da kaybeden taraf yoktur. Bu nedenle ortaklığın aynen paylaşım veya satış suretiyle giderilmesine karar verildiği durumda taraflar dava masraflarından payları oranında sorumlu olacaklardır. Yine aynı sebeple, bu davalarda takdir edilen vekalet ücreti, alınacak nispi ya da maktu harçlar paydaşların tümü tarafından payları oranında karşılanacaktır.
Ortaklığın Giderilmesi Davalarında Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi Nedir?
Aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesi, her taşınır ya da taşınmaz dava konusu mal için geçerli olamayabilir. Söz konusu taşınır ya da taşınmaz malın bölünebilir niteliğini haiz olması gerekir. Mahkeme tarafından ilk olarak dava konusu taşınır ya da taşınmaz malın taksiminin mümkün olup olmadığı incelenecektir.
Aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesinde taşınır ya da taşınmaz mal, paydaşların sayısınca taksim edilir. Dava konusu malın paylarının eşitlenemediği durumlarda eksi parça yönünden değeri tutarında para eklenmesi de söz konusu olabilecektir.
Aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesine örnek olarak üç paydaşı bulunan bir arazinin, birbirine denk üç parçaya bölünerek paydaşlara bırakılmasını örnek verebiliriz.
Ortaklığın Giderilmesi Davalarında Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi Nedir?
Satış suretiyle ortaklığın giderilmesi, taşınır ya da taşınmaz malın icra kanalı ile satılarak satış tutarının ortaklar arasında payları oranında bölünmesidir. Aynen taksim suretiyle ortaklığın giderilmesinin mümkün olmadığı durumlarda satış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilir.
Satış suretiyle ortaklığın giderilmesi, İcra ve İflas Kanununda yer alan hükümler uyarınca açık artırma ile gerçekleştirilir. Satışın ortaklar arasında da gerçekleştirilmesi mümkündür fakat belirtmek gerekir ki bu durumda bütün ortakların rızası aranır.
İstanbul ortaklığın giderilmesi davalarında, taşınmazın aynen taksimi veya satılarak bedelinin paylaştırılması gibi hukuki süreçler İstanbul avukat kadromuz tarafından titizlikle yürütülmektedir. İstanbul’da gayrimenkul hukuku alanda uzmanlaşmış bir avukat olarak, müvekkillerimizin haklarını koruma ve en iyi sonuçları elde etme amacıyla çalışıyorum. Değer tespiti, dava sürecinin yönetimi ve mahkeme kararlarının uygulanması gibi konularda profesyonel hukuki danışmanlık ve temsil hizmetleri sunmaktayız.
Ortaklığın Giderilmesi Davalarında Görevli Mahkeme
HMK md. 4/1-b’de düzenlendiği üzere, dava konusunun değerine yahut tutarı önem arz etmeksizin taşınır ve taşınmaz mallar ile hakkın paylaşılması ve ortaklığın giderilmesi davaları sulh hukuk mahkemelerince görülür.
Ortaklığın Giderilmesi Davalarında Yetkili Mahkeme
HMK md. 12 “Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki” başlığı ile düzenlenmiştir. Maddenin birinci fıkrasında, taşınmaz mal üzerinde bulunan bir ayni hakka ilişkin ya da ayni hakkın sahibinde bir değişikliğe sebep olabilecek davalarla, taşınmazın zilyetliği yahut alıkoyma hakkına ilişkin olan davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin kesin yetkili olduğu düzenlenmiştir.
Ortaklığın Giderilmesi Davalarında Alınacak Yargılama Harcı
Tüm davalarda olduğu gibi, ortaklığın giderilmesi davalarında da devlet, verdiği hizmete karşılık bir miktar yargılama harcı almaktadır. Bu davalarda alınan harç davaya konu malın taşınır ya da taşınmaz olmasına göre maktu ya da nispi olarak belirlenmektedir. Harçlar Kanunu uyarınca, dava konusu mal taşınır ise maktu harç, taşınmaz mal ise nispi harç alınacaktır. Buna ek olarak taşınmaz malın ortaklığının satış suretiyle giderilmesi yahut aynen paylaşılmasına karar verilmesi halinde de farklı miktarda bir harç tahsil edilecektir. Ancak dava açılırken henüz davanın akıbeti bilinmediğinden, dava konusu şeyin taşınır yahut taşınmaz olması fark etmeksizin maktu harç alınır. Nispi harç davanın kabulüne karar verilmesi yani esasa ilişkin bir karar verilmesi halinde alınacaktır. Nispi harç alınacağı düzenlenmiş olan bir davada, davanın reddine karar verilirse ya da usule ilişkin nihai karar verilirse alınacak harç maktudur.
Paylı mülkiyete tabi olan malda borçlu paydaşın payının haczedilmesi ve satılması ile ilgili bir engel bulunmadığından dava açmaya ihtiyaç doğmamakta, dolayısıyla alacaklı kişi ortaklığın giderilmesi davası açamamaktadır. Ancak elbirliği mülkiyetine tabi bir mal söz konusu ise, borçlu ortağın alacaklısı, alacağını tahsil amacıyla icra takibi başlatmasının ardından, İİK md.121 uyarınca, icra hâkiminden ortaklığın giderilmesi davası açabileceğine dair bir yetki belgesi alarak bu davayı açabilecektir.
Hukuki bilgi birikimimiz ve tecrübemizle, müvekkillerimizin İstanbul ortaklığın giderilmesi davaları, izale-i şüyu avukatı, taşınmaz değer tespiti gibi konularda haklarını koruma ve en iyi sonuçları elde etme konusunda kararlıyız. İstanbul’da ortaklığın giderilmesi davalarında hakkında detaylı bilgi almak ve profesyonel hukuki destek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.